Bilim İnsanlarından Önemli Gözlemler
5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi, Cumhurbaşkanlığı himayelerinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın sorumluluğunda ve TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü'nün koordinasyonu ile gerçekleştirildi. Sefer boyunca Türk bilim insanları, Svalbard Adası ve çevresinde mikroplastikler, canlı yaşamı ve deniz ekosistemindeki değişiklikleri inceledi.
Deniz Buzlarının Erimesi ve Seyirler
Sefer sırasında, araştırmacılar deniz buzlarının erimesinin deniz ekosistemi üzerindeki etkilerini, mikroplastiklerin rolünü ve Arktik’te nadiren görülen Sei balinalarının gözlemlerini kaydetti. Bilim insanları, bu durumun deniz suyu sıcaklıklarındaki değişiklikler ile ilintili olduğunu kaydetti. Güldehan Deryal, İstanbul Üniversitesi doktora öğrencisi ve sefer katılımcısı olarak, "Küresel iklim değişikliği nedeniyle habitat değişiklikleri Arktik'te hayvanları etkiliyor. Artık yaşayamayan türler farklı sularda göç etmeye çabalıyorlar. Sei balinalarını görmek bizim için de sürpriz oldu," dedi.
Proje Detayları ve Araştırmalar
Deryal, Arktik araştırmalarını yönlendiren üç projenin detaylarını paylaşarak, fitoplankton toksinleri, gemi boyar maddeleri ve mikroplastiklerin üzerindeki organik kirleticiler üzerine çalışmalar yapıldığını vurguladı. "Son 30 yılda artan plastik kullanımı, denizlerde mikroplastik kirliliğine neden oluyor. Arktik'teki bu çalışma, uluslararası literatüre önemli katkılar sağlamayı amaçlıyor," diye ekledi.
Mikroplastiklerin Tehditi
Deryal, mikroplastiklerin sadece basit bir çevresel kirlilik değil, aynı zamanda organik kirleticileri taşımada bir vektör olarak rol oynadığını belirtti. 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi'nde Bilimden Sorumlu Sefer Lider Yardımcısı Doç. Dr. Erhan Arslan, deniz buzlarının erimesinin ekosistem üzerindeki etkilerini vurguladı.
Karadeniz Teknik Üniversitesi'nin Katkıları
Sefer katılımcısı Doç. Dr. Rafet Çağrı Öztürk, deniz memelilerini takip ettikleri projeleri hakkında bilgi vererek eDNA yöntemiyle deniz memelilerinin varlığını belirlemeye çalıştıklarını aktardı. Arktik'te plastik varlığına rastlamak kendileri için üzücü bir durum olduğunu dile getirdi. "Mikroplastiklerin en ücra köşelerde bile bulunması, global bir sorunun etkilerini gözler önüne seriyor," dedi.
Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı sorumluluğunda ve TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü koordinasyonuyla gerçekleştirilen 5. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi kapsamında Türk bilim insanları, Svalbard Adası ve çevresinde mikroplastikler, canlı yaşamı ve deniz ekosistem değişikliklerini inceledi. Sefer boyunca araştırmacılar, deniz buzlarının erimesinin deniz ekosistemi üzerindeki etkilerini, mikroplastiklerin kirletici taşıyıcı rolünü, Arktik’te nadir görülen Sei balinalarının bölgeye gelişi gibi dikkati çeken gözlemleri ve farklı disiplinlerdeki projelerden elde edilen ön bulguları kayıt altına aldı.
