Anlaşma Şartları Gizli Tutuldu
ABD'de 1951 yılında hayatını kaybeden Afrikalı-Amerikalı Henrietta Lacks'in ailesinin laboratuvar malzemeleri üreticisi Thermo Fisher Scientific şirketine açtığı 'haksız kazanç' davasında taraflar arasında anlaşmaya varıldığı açıklandı.
Kanser hastası Henrietta Lacks'in ailesi, Lacks hayattayken kendisinden izinsiz alınan hücrelerin 'sınırsızca çoğaltılabildiğini' ve şirketin bu hücreleri satarak haksız kazanç elde ettiğini ileri sürmüştü.
Lacks'ten kendisinin izni olmadan alınan ve on yıllardır biyomedikal araştırmalarda kullanılmaya devam eden 'ölümsüz hücreleri' hakkında açılan davada iki taraf arasında varılan anlaşmanın detayları ise kamuoyuyla paylaşılmadı.
Lacks'in Hücreleri Hayatta Kalabilen İlk Hücre Dizisi
Lacks'in hikayesi 2010'da Rebecca Skloot'un 'The Immortal Life of Henrietta Lacks' (Henrietta Lacks'in Ölümsüz Yaşamı) kitabıyla gündeme gelmiş, kitaptan uyarlanarak 2017'de gösterime giren filmin başrolünde Oprah Winfrey oynamıştı.
Henrietta Lacks'e ait, 'HeLa' olarak adlandırılan hücre dizisi, Lacks, Baltimore'daki Johns Hopkins Hastanesi'nde rahim ağzı kanseri ameliyatı olurken, bilgisi olmadan rahim ağzından alınmıştı. 'HeLa' hücre dizisi, laboratuvar koşullarında hayatta kalabilen ve sınırsızca yeniden üretilebilen ilk hücre dizisi olmuş, Lacks'ten alınan hücreler büyük miktarlarda yeniden üretilmiş ve dünya çapında çocuk felcinin etkilerinden radyasyonun insan hücreleri üzerindeki etkisine kadar pek çok tıbbi araştırmada kullanılmıştı.
Anlaşmanın Detayları Kamuoyuyla Paylaşılmadı
Lacks'in ailesi, ölümünden yıllar sonra, 2021 yılında Thermo Fisher şirketi hakkında federal mahkemede dava açtı. Aile, şirketin Henrietta Lacks'in hücrelerinden elde edilen kazançtan kendilerine 'tek bir kuruş' verilmediğini belirtti.
Thermo Fisher şirketinin ve ailenin avukatları, iki yıl önce açılan davanın sonuçlanmasını sağlayan anlaşmanın şartlarını kamuoyu ile paylaşmazken, iki taraf da 'anlaşmadan memnun olduklarını' söyledi.
